1.3.3.1 Fysieke wereld
De basis van het probleemoplossend vermogen van de mens is lijfelijk en daarmee fysiek. Fysieke functionaliteiten werken meestal onbewust als 'tacit knowledge'. Dat is nodig want die impliciete achtergrondkennis maakt het mogelijk om ons te focussen op complexe problemen die wel aandacht nodig hebben.
- Damasio benadrukt op basis van neurobiologisch onderzoek dat intelligentie niet op één plek in de hersenen valt te lokaliseren en zich niet beperkt tot de zetel van ons bewustzijn. Een bepaald type denken activeert verschillende delen in het zenuwstelsel.
- Den Boer (2003: 223) spreekt in dat kader van ‘embodied cognition’; de hersenen zijn in permanente interactie met het lichaam en omgeving. De hersenen zijn daarbij niet statisch maar plastisch. Stressvolle omstandigheden veranderen de (micro)architectuur van de hersenen nadelig.
- Polanyi wijst op het grote belang van sensomotorische kennis die letterlijk geïncorporeerd is. Deze kennis is stilzwijgend (tacit), deels ook pre-verbaal en daarom slechts ten dele expliciet te maken: ‘We weten meer dan we kennen’.
- Sensorische kennis kan worden omgezet in symbolische en theoretische kennis (Jorna), maar een ervaren professional vertrouwt doorgaans stilzwijgend op zijn lijfelijke gedragsrepertoire bij het oplossen van problemen. Daarom is het opdoen van ervaring, vlieguren maken, zo belangrijk.
Meer weten? Zie Wat? (3W)