1.4.1.1.2 Ontwikkelingsmodel
Gal’perin beschrijft een ontwikkelingsmodel van mentale activiteiten, gebaseerd op de ondeelbare eenheid van doen-denken-leren.
Hoe doe ik dat?
- U onderscheidt activiteiten op vier niveaus:
- Het materiële niveau, als sprake is van fysieke objecten of hun representaties, zoals modellen, grafieken, tekeningen
- Het perceptuele niveau, als de informatie in beelden is opgeslagen, bijvoorbeeld mentaal objecten in een leslokaal verplaatsen voor een herinrichting
- Het verbale niveau, bijvoorbeeld bij hardop spreken en denken
- Het mentale niveau, zoals ‘innerlijke spraak’.
U onderscheidt kwaliteitsparameters (van de actie)
- generalisatie
- herleidingen
- beheersen
U onderscheidt vier stappen
- Oriëntatie
- Communiceren
- Dialogisch denken
- Mentaal handelen (het zich toe-eigenen en het conceptuele belichamen).
Toelichting:
- Oriëntatie is een belangrijke basis. Daarin moet de lerende alle informatie ter beschikking hebben om een nieuwe activiteit te kunnen uitvoeren. Dit is de oriëntatiebasis van acties (OBA) (Haenen, 2001).
- Vaak wordt deze stap als fase van beheersing-leren beschreven in onderwijs waarbij het gaat om ‘verwerven’ van bestaande kennis.
- Men spreekt in dit kader van:
- ‘oriëntatiebasis van acties’ (OBA) en,
- het schema van de complete oriëntatiebasis van acties (SCOBA)
- als een proces waarin de lerende OBA zich moet aanpassen aan de SCOBA. - Waar OBA refereert aan de set van oriëntatieelementen, refereert SCOBA aan de complete set van condities waarmee rekening moet worden gehouden.
- SCOBA wordt doorgaans extern aangereikt, bijvoorbeeld door een docent of literatuur.
- OBA lijkt erg veel op het gebruik van (automatisch) gegenereerde conceptmappen van studenten. Zij vergelijken die met de conceptmap van de docent (de expert-conceptmap/SCOBA), waarna ze in een proces van aanpassing terechtkomen (Wunnasri, Pailai, Hayashi, & Hirashima, 2018a; 2018b).
- In responisef leren gaat men nog verder: de verwerving van beschikbare kennis is immers niet genoeg. In een responsief onderwijsleerproces gaat het om kennisontwikkeling en deze weten te gebruiken voor situaties, problemen, vraagstukken waarvoor nog geen oplossing bestaat, of waarvoor voortdurend gezocht moet worden naar betere inzichten en oplossingen in relatie tot de natuur, de mens, dieren, planten, welzijn en welvaart.
- In dat perspectief is Vygotsky’s uitspraak over ontwikkelingsgericht onderwijs – namelijk dat het ‘moves ahead of development’ - van grote betekenis (Vygotsky, 1978). Onderwijs kan dus verder gaan dan het uitsluitend bijbrengen en verwerven van bestaande kennis.
Meer weten? Zie Legitimatie